Angst bij presenteren? Lees hoe je hier mee om kunt gaan

Op het internet is veel te vinden over hoe je een presentatie goed voorbereid. Minder is er te vinden over hoe je je mentaal op zo iets voorbereid en je je angst om te presenteren overwint. Extroverte mensen vinden het vaak fantastisch om een publiek aan hun voeten te hebben, maar voor sommigen is het moeten houden van een presentatie een ware nachtmerrie, waar je al dagen van tevoren over kan piekeren en van wakker kan liggen. Voor deze mensen die last hebben van intense faalangst bij presenteren kunnen de volgende tips helpend zijn.

Tip 1: Een beetje hulp van een pil: Beta-Blokkers

Is het maar af en toe dat je een presentatie moet houden dan kan je je huisarts om een ​​bètablokker vragen, zoals bijvoorbeeld Propanolol. Normaal gesproken wordt het gebruikt bij mensen met hoge bloeddruk, maar het wordt ook voorgeschreven bij bijvoorbeeld examenvrees of door muzikanten met podiumangst gebruik. Positief effect van dit medicijn is dat angstgevoelens worden verminderd. Veel beter dan benzodiazepinen zoals bijvoorbeeld oxazepam, die je kalmeren, maar je ook een traag en verdoofd gevoel kunnen geven.

Tip 2: Tegen jezelf praten is niet raar

We zijn ergens bang voor omdat we in ons hoofd een aantal catastrofale voorspellingen hebben gemaakt. Om erachter te komen wat dat is, kan je jezelf afvragen: wat is het ergste dat kan gebeuren? Als het op spreken in het openbaar aankomt, kan het zoiets zijn als: ik maak een fout en ze zullen me allemaal uitlachen. De volgende stap is om erachter te komen of je gedachte echt waar en nuttig is.  Je verdeelt een vel papier in twee kolommen en schrijft links het bewijs voor en rechts het bewijs tegen.

Voor het bewijs ertegen helpt het om uzelf enkele vragen te stellen over je gedachte. Je kunt jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen stellen: Wat zou ik een goede vriendin vertellen als ze een presentatie moet geven en vertelt dat ze bang is dat iedereen haar zou uitlachen als ze een fout maakt? Heb je in de laatste presentaties enig bewijs gezien dat mensen je uitlachten toen je een fout maakte? Of zag je andere mensen fouten maken in presentaties en wat is er gebeurd? Verder kun je jezelf de vraag stellen: heb ik ooit iemand een fout zien maken en wat vond ik toen van die persoon?

Na het opschrijven van het bewijs ten gunste van de gedachte en het bewijs tegen, kijk wat je hebt opgeschreven. Kun je een meer realistische gedachte formuleren die je meer helpt, zoals bijvoorbeeld: Waarschijnlijk zullen mensen me niet uitlachen als ik een fout maak en als ze dat al zouden doen, vinden ze de fout waarschijnlijk grappig maar zullen ze met niet veroordelen.

Deze helpende zin schrijf je op een kaartje, kijk je regelmatig naar en herhaal je voor jezelf.

Tip 3: Maak je eigen film met een happy end: visualisatie

Visualisatie wordt onder meer gebruikt in de sportpsychologie en bereidt de hersenen voor op een taak. Als de hersenen een bepaalde taak al hebben herhaald, kan de persoon daarna beter presteren op deze taak.

De eerste vorm van visualisatie is je voor te stellen hoe het eruit zou zien als je je verhaal vertelt en succesvol bent. Iedereen luistert, vragen die je op een elegante manier beantwoordt, enzovoort. Probeer je de gebeurtenis voor te stellen als een film, met verschillende frames. Ik zit in de vergadering, mijn manager geeft me het woord, ik sta op, ik loop naar voren, ik kijk naar het publiek, etc.

De tweede vorm van visualisatie gaat over hoe het eruit zou zien als je wel een fout zou maken, maar je weet dan hoe je ermee om zal gaan.

Tip 4: Het draait allemaal om concentratie

Wanneer mensen bang zijn om in het openbaar te spreken, hebben ze de neiging zich meer op zichzelf te concentreren. Ze denken bijvoorbeeld: “O mijn god, ik word rood en wat zullen ze wel niet van mij denken?”, “hoe kom ik over?”, “het is helemaal niet interessant wat ik vertel” enzovoort. Dus je hebt de neiging om je op jezelf te concentreren in plaats van je te concentreren op de taak die je aan het uitvoeren bent: “het vertellen van je verhaal”. Omdat je de neiging hebt om je minder op het verhaal te concentreren en meer op jezelf, zal je minder voeling hebben met de reacties van het publiek en een verhaal vertellen dat minder aansprekend is. Dit roept dan negatieve reacties op, mensen zullen op hun horloge gaan kijken, spreken met elkaar etcetera. Dan denk je misschien: “ze zijn niet geïnteresseerd, ik kom over als een idioot, waardoor je dus nog meer op jezelf gaat concentreren en is het cirkeltje rond.

Het gaat er dus om dat je leert om te trainen je aandacht bij jezelf te houden en minder bezig te zijn met jezelf. Dit is aan te leren. In simpele oefening is bijvoorbeeld om buiten te wandelen in het park en je aandacht te verschuiven van het wandelen (de taak), naar wat je om je heen waarneemt, naar jezelf (hoe kom ik over, hoe zouden andere mensen mij zien?).

Als je dit voldoende hebt geoefend en enige controle over je aandacht hebt, begin dan met het oefenen van je presentatie. Verplaats je concentratie om de twee minuten van je verhaal, van jezelf naar het verhaal, naar de dingen die je om je heen ziet. Dit allemaal terwijl je je verhaal vertelt. Uiteindelijk oefen je terwijl je je alleen op je verhaal concentreert.

Tip 5. Vergroot je zelfvertrouwen

De laatste tip is om je angst voor spreken te verminderen door je zelfvertrouwen een boost te geven. Vaak roept het geven van een presentatie negatieve ideeën over jezelf op zoals bijvoorbeeld: “ik ben niet interessant” of “ik val door de mand”. Een negatief zelfbeeld kan je beletten in je doen en laten. Herken je dit bij jezelf? Zo ja, dan kan je het volgende doen.

• Bedenk een ervaring die een tegengesteld idee over jezelf zou oproepen. Je moet dus op zoek gaan naar ervaringen in het leven waarin je je wel belangrijk of interessant voelde. Het hoeft niet iets groots te zijn, wat telt is het gevoel dat je hebt. Zie het weer als een film met verschillende frames en stop de film op het moment dat je het meest positieve over jezelf voelde.

• Bedenk een zin die bij het beeld en het gevoel past. Vaak een zinnetje die begint met “Ik”. Bijvoorbeeld: “Ik doe er toe” of “Ik ben krachtig”.

• Combineer de twee elementen, afbeelding en zin, met een houding die er goed bij past en een bijbehorende gezichtsuitdrukking. Als je jezelf krachtig voelt dan zal je merken dat je meer rechtop gaat staan en dat je gezichtsuitdrukking verandert. Via neurale feedback van de spieren naar de hersenen werkt dit ook andersom. Dus probeer in dit geval te zoeken naar een houding waarin je jezelf groot maakt, rechtop gaat staan, misschien je vuisten balt, enz.

Oefen nu de drie elementen; beeld, zin en houding drie keer per dag gedurende 5 minuten. Roep het gevoel op en laat het los, roep dan op etc. Je kunt er ook krachtige muziek aan toevoegen. Dus je oefent al luisterend naar bijvoorbeeld Queens: “We are the champions” of een klassieker uit de jaren ’80: Snap “I’ve got the power”. Maak de houding geleidelijk kleiner (zolang je het niet erg vindt om met gebalde vuisten voor een publiek te staan). En vlak voordat je begint te spreken, roep je het beeld en andere elementen weer op maar ook kan het als tegengif werken op momenten dat je merkt dat je tijdens de presenatie van je stuk gebracht bent.

Ik wens je een succesvolle presentatie toe!